Ik ben erbij!

Door een mail van een vriendin moet ik denken aan de zogenaamde fases van rouw. In 1969 benoemde Elisabeth Kübler-Ross de fases: 

1. ontkenning 
2. (onderdrukte) woede
3.  onderhandelen 
4. depressie 
5. aanvaarding.

Nu valt op deze indeling wel wat af te dingen. Ieder rouwproces is immers uniek. Toch vraag ik me af waar ik nu zit. Zit ik al bij ‘aanvaarding’? Of moet de ‘depressie’ nog komen?

Ik heb zelf de gedachte dat het nog steeds beter gaat. Gisteren tilde de bondscoach mijn arm op en dat deed geen pijn. ‘Oefening baart kunst. Spieren trainen.’ Maar zit ik door zo te denken niet in de fase van ‘ontkenning’? Of zit ik in fase 3 ‘onderhandelen’. Ik bid vurig tot God dat het vooruit zal gaan. Is dat ook ‘onderhandelen’? Of gewoon ‘escapisme’ en ‘utopisch denken’. Die laatste twee zijn dan weer geen fases.

Ik pak dus Ganzevoort en Visser^[i] erbij. Destijds vond ik dat een heel goed boek. Nu nog. Je hebt zo je favorieten. Deze is er dus één van. Inzake pastoraat en pedagogiek moet ik Ter Horst ook even noemen. Ook zijn boeken zijn levensecht. Ik heb eigenlijk een hekel aan boeken die theoretisch zeggen hoe het allemaal zit of hoort. Mensen kunnen zelf wel holle vrome frasen verzinnen.

Ik pak dus Ganzevoort en Visser erbij omdat ik moet denken aan wat zij schrijven bij ‘Late (rijpe) volwassenheid of middelbare leeftijd’. Daar zeggen zij namelijk: ‘Geplaatst voor de onzekerheid hoe het verder zal gaan realiseert hij zich dat er meer en andere waarden in zijn leven zijn dan die hij tot voor kort belangrijk achtte. Het geeft hem een andere kijk op zijn leven en wat daarin voor hem van belang is’. ‘De fysieke achteruitgang die al sinds de adolescentie aan de gang was wordt in deze periode wel bespeurbaar.’ 

Ik moet glimlachen. Vooral om dat laatste. Een vriendin uit mijn middelbare schoolperiode schreef me deze week over haar kwaaltjes. Daarbij is Pantaloni na een doktersbezoek per ambulance afgevoerd naar het ziekenhuis. Gelukkig onnodig; we zijn deze week weer bij de bondscoach geweest. Maar toch, we 55+-ers krijgen kwaaltjes. 

Daarbij betrap ik mij erop dat ik soms omkijk.  Mijmer over mijn idealen van vroeger, mijn dromen. ‘Wat is ervan terechtgekomen?’ denk ik dan. ‘Ajax 1, rockster, een huis in Frankrijk, jeugdkerken, Willow Creek’.Tegelijkertijd besef ik, dat ik vooruit moet kijken

Een oudere vriend vertrouwde mij enige tijd geleden toe: ‘Ik heb menselijkerwijs nog een jaar of 10, 15. Wat ga ik nog lezen, wat ga ik nog doen?’. Ik wil maar zeggen: Hoe ouder je wordt, hoe meer je ‘memento mori’ gaat begrijpen. Dat een jongen van 17 dat amper doet, is hem ook niet echt aan te rekenen, denk ik. Al zul je als ouder, opvoeder wel duidelijk moeten maken dat ‘carpe diem’ uiteindelijk heel hol kan zijn. Lang en breed leven is vaak oppervlakkig^[ii].

Maar goed. Waar zit ik nu in het proces, als ik geloof wat iemand voor een operatie ooit zei: ‘De HEERE zal me beter maken. Is het niet hier, dan boven.’? Zit ik dan bij ‘ontkenning’? Zoals een zuster, herstel een verpleegkundige zuster me ooit een beetje belerend toevoegde: ‘Gertjan, je moet er wel rekening mee houden dat het nooit meer wordt zoals het was’.

‘Woede’ heb ik nu niet, al moet ik opletten niet chagrijnig te reageren, te doemdenken over de kerk, te mopperen en me terug te trekken. Zo van ‘Ze zoeken het maar uit’. Of hoort dat alles bij ‘depressie’.

Zit ik al bij ‘aanvaarding’ of is dat veel te vroeg? 
Ach wat doet het er eigenlijk toe, zeg ik tegen mezelf. Zei je niet voor je infarct iets dat ook na het infarct helemaal waar is? 

Wat dan?

‘De HEERE is zoals Hij heet: Ik ben erbij’.

---

^[i] Ruard Ganzevoort en Jan Visser, Zorg voor het verhaal. Achtergrond, methode en inhoud van pastorale begeleiding, Zoetermeer: Uitgever Meinema, 2007, tweede druk 2009.

^[ii] Lengte x breedte = oppervlakte.