Preek over Lukas 24:1-12 gehouden in de dorpskerk van Vreeswijk (Nieuwegein) op 1e Paasdag, 20 april 2025.
Gemeente van onze Heere Jezus Christus,
Uit volle borst hebben we vandaag Paasliederen gezongen.
Opgetogen, blij! Jezus leeft!
Christus, onze Heer, verrees,
halleluja!
Maar…
Misschien viel het u in Lukas 24 al op.
Wat?
Nou er heerst bij Lukas meer verwarring dan blijdschap op die eerste Paasdag.
Meer ongeloof, dan geloof.
Wij zongen op de begraafpaats:
Daar juicht een toon, daar klinkt een stem,
die galmt door gans’ Jeruzalem.
Maar bij Lukas galmt er niets.
Discipelen spreken zelfs van ‘kletspraat’, als de vrouwen vertellen dat het graf leeg is.
Vanmorgen wil met jou de eerste Paasdag nog een doorlopen aan de hand van Lukas 24.
Het is zondagmorgen.
Een groep vrouwen is op weg naar de begraafplaats.
Zij waren erbij toen het dode lichaam van Jezus in het graf werd gelegd.[i]
Gisteren was het sabbat en rustten zij overeenkomstig het gebod.
Nu de werkweek is begonnen, gaan ze in alle vroegte naar het graf.
In vers 10 worden niet alle, maar een aantal namen genoemd: Maria van Magdala, Johanna, en Maria, de moeder van Jakobus.
Ik vind het opvallend.
Niet de discipelen, maar vrouwen bezoeken het graf.
Niet de discipelen.
Die stonden eerder al op een afstand bij de kruisiging.
Bij de begrafenis door Josef (Jozef van Arimathea) lezen we ook niets over discipelen.
Wel van aanwezige vrouwen.
En nu willen die vrouwen doen waar ze eerder vanwege de sabbat niet aan toegekomen zijn.
Het heeft iets liefs, iets zorgzaams.
Les 1: Vrouwen doen wat discipelen, mannen nalaten.
Als ze aankomen, zien ze tot hun verbijstering dat de steen voor het graf is weggerold.
Nieuwsgierig gaan zij het graf, de grafspelonk binnen.
Tot hun schrik en verbijstering zien ze het lichaam van Jezus nergens.
Zou iemand het lichaam weggenomen hebben?
Maar wie dan?
En waarom?
Zouden de overpriesters het gedaan hebben?
Opdat het geen plaats van aanbidding zou worden of zo?
Zouden de Romeinen het gedaan hebben?
Om te voorkomen dat het een blijvende plek van oproer zou worden?
Zouden de discipelen het gedaan hebben?
Maar waarom?
De verwarring slaat toe.
Waar is het lichaam van Jezus gebleven?
Plotseling staan daar twee mannen in stralende gewaden.
Geen engelen met vleugels, wat ik als kind altijd dacht.
Nee, ‘Andres’, staat er in het Grieks, mannen.
Twee mannen in stralende gewaden.
Denk gerust aan engelen, boodschappers van God.
Bevreesd buigen de vrouwen het gezicht naar de grond en slaan de handen voor de ogen.
Ze zien dus niks, maar ze horen.
Les 2: Niet zien, maar horen.
Ook wij zien niets van de opstanding, maar horen…
Het geloof is uit het gehoor.[ii]
De vrouwen zien niks, maar horen die mannen zeggen: ‘Waarom zoeken jullie de levende bij de doden?’.
Nou ja, dat zij hier zijn, heeft alles te maken met het feit dat Jezus hier is begraven.
Zij zijn op zoek naar een gestorven Jezus.
Naar het lichaam van een dode Jezus.
Eerlijk gezegd lijkt ons dat heel logisch. Toch?
Zij zijn er om Hem de eer te bewijzen.
Ze zijn er om Zijn lichaam te zalven met olie en specerijen, daar kwamen ze vrijdag niet meer aan toe.
‘Waarom zoeken jullie de levende bij de doden?’.
De Levende?
Gaat het hier over Dezelfde Die zij begraven hebben?
Jezus is toch gestorven?
Plat gezegd: ‘dood’.
Wat doodgaat, echt doodgaat, komt niet meer tot leven.
Hoe verdrietig dat ook is.
Als kind leer je het al.
Wat doodgaat, echt doodgaat, komt niet meer tot leven.
Of het nou een plant is of je konijn…
Dood is echt dood.
‘Waarom zoeken jullie de levende bij de doden?
6Hij is niet hier, Hij is uit de dood opgewekt.
Herinner je wat Hij jullie gezegd heeft toen Hij nog in Galilea was:
7de Mensenzoon moest worden uitgeleverd aan zondaars en moest gekruisigd worden en op de derde dag opstaan.’.
Les 3: Herinner je wat Hij gezegd heeft.
Breng te binnen Hij gezegd heeft…
Woord en geloof hangen samen.
Breng te binnen wat Hij zegt.
Dat is vandaag nog steeds beslissend.
Breng te binnen Hij gezegd heeft, beloofd heeft.
Dan gaat er bij de vrouwen een licht op.
Dat is waar ook.
Pas nu beseffen ze wat Hij ooit zei.
Destijds gingen de woorden langs hen heen…
Maar nu…
Na de belijdenis van Petrus had Jezus gezegd:
‘De Mensenzoon zal veel moeten lijden en door de oudsten, de hogepriesters en de schriftgeleerden worden verworpen en gedood, maar op de derde dag zal Hij uit de dood worden opgewekt’.[iii]
Dat was de eerste keer dat Jezus sprak over Zijn lijden.
De tweede keer was na de verheerlijking op de berg. Toen had Hij gezegd: ‘Onthoud wat Ik tegen jullie zeg: de Mensenzoon zal aan de mensen uitgeleverd worden.’.[iv]
Lukas voegt in hoofdstuk 9 direct toe: Maar ze begrepen deze uitspraak niet; de betekenis bleef voor hen verborgen, en ze durfden Hem er niet naar te vragen.
Wat ze wel doen? Ze beginnen onderling te redetwisten over de vraag wie van hen de belangrijkste is.[v]
Ja, dat kunnen discipelen vandaag nog.
Ook de derde aankondiging van het lijden was langs hen heen gegaan.
Na de geschiedenis met de rijke jongeling had Jezus tegen Zijn discipelen gezegd:
‘We zijn nu op weg naar Jeruzalem, en alles wat door de profeten over de Mensenzoon geschreven is zal daar plaatsvinden. 32Want Hij zal worden uitgeleverd aan de heidenen en worden bespot en mishandeld en bespuwd. 33En nadat Hij is gegeseld, zal Hij worden gedood, maar op de derde dag zal Hij opstaan.’.[vi]
Maar ook daar voegt Lukas direct toe: De leerlingen begrepen er niets van. De betekenis van Jezus’ woorden bleef voor hen verborgen, en ze konden maar niet bevatten wat Hij had gezegd.[vii]
Nu, nu komen die woorden boven.
En de woorden komen binnen!
Soms heb je dat met Psalmversjes of liederen ook.
Je leert ze als kind, weet eigenlijk amper waar ze over gaan, maar ouder geworden kunnen ze plots binnen komen.
Toen herinnerden ze zich zijn woorden.
De vrouwen gaan daarop direct naar de discipelen en vertellen wat zij gehoord hebben.
Maar, staat er dan… maar die – de discipelen dus – vonden het maar kletspraat en geloofden hen niet.
De discipelen geloven de vrouwen niet…
Kletspraat…
Da’s toch opvallend?
Beschamend!
Later in Athene haken filosofen af als Paulus over de Opstanding begint: Kletspraat.
Trouwens, vandaag is het toch niet anders?
‘Rare mensen die van Hervormd Vreeswijk.
Staan een beetje te zingen op het kerkhof…
Of:
‘Pasen, opstaan uit de dood? Laat jezelf nakijken. Je gelooft toch niet meer in sprookjes…’.
Jesaja roept niet voor niets uit: Wie heeft onze prediking geloofd?[viii]
Eentje wil nog wel de moeite nemen om bij het graf te gaan kijken: Petrus.
Les 4: Onderzoek maar of Pasen kletspraat is of niet.
Even opfrissen…
Les 1: Vrouwen doen wat discipelen, mannen nalaten.
Les 2: Niet zien, maar horen.
Les 3: Herinner je wat Hij gezegd heeft.
Les 4: Onderzoek maar of Pasen kletspraat is of niet.
Petrus snelt naar het graf en kijkt eens goed.
Misschien denkt hij: ‘Vrouwen zijn wat emotioneel, meer gevoelsmensen.
Mannen zijn meer rationeel, meer van het hoofd.
Misschien hebben de vrouwen iets over het hoofd gezien…’.
Maar ook hij ziet alleen de linnen doeken liggen.
Ja, als het lichaam gestolen zou zijn, dan zouden de dieven dat lichaam toch niet eerst uitgepakt hebben?
Vol verwondering gaat Petrus bij Lukas naar huis…
Pas vanaf vers 36 verschijnt Jezus bij Lukas aan de discipelen.
Maar ik dacht…
Zou het in de kerk hier nu anders liggen?
Dat jij bij de prediking, de verkondiging dat Jezus is opgewekt eigenlijk denkt: ‘kletspraat’.
‘Dominee als ik heel eerlijk ben, ik geloof er eigenlijk niets of niets meer van…‘
De wereld ziet er ook zo Paasloos uit.
Hoeveel geliefden heb je al niet begraven in je leven?
En zij die gestorven zijn, zijn nooit teruggekomen.
Soms kan het je bevangen hè?
Dat je denkt: Is het hele geloof geen kletspraat?
Soms kun je zomaar denken:
‘Hebben Marx en Nietzsche geen gelijk: Opium van en voor het volk‘.
Of ‘De hemel? Utopia! Het Koninkrijk komt nooit.
We wachten op iets dast nooit komt.
Is het geloof niet te mooi om waar te zijn?
Een zoethouder?
Soms kun je je zomaar afvragen:
Maken we ons in de kerk niet blij met een dode mus?
In Rotterdam-Zuid en in Zuid-Frankrijk zag ik in de kerk voornamelijk oude vrouwen.
Hun mannen leven niet meer of gaan niet meer.
In Rotterdam vertelden ze vertelden dat hun kinderen zijn verhuisd en het druk hebben.
Ook te druk om naar de kerk te gaan.
Trouwens, de wereld is zo Paasloos.
Overal geldt toch het recht van de sterkste…
Iedereen gaat vooral voor zichzelf…
Survival of the fittest.
Wat zie je nou concreet van Pasen?
En dan komt de dominee zeggen: ‘Er is hoop, Jezus leeft! Het beste komt nog…‘
Velen hebben in onze samenleving de kerk en het geloof vaarwelgezegd.
Ook jij hebt vast familieleden die er niks meer van willen weten of er niks meer van willen horen.
Ja, maar hoe mooi is het dan te lezen, dat ongeloof kan veranderen geloof.
In een zeker weten en een vast vertrouwen: Jezus leeft![ix]
Vandaag mag ik zeggen: Jezus leeft!
Het uitroepen: De dood is het einde niet.
Jezus is opgestaan! Jezus is opgewekt!
We begonnen deze dienst met de woorden
3Het belangrijkste dat ik u heb doorgegeven, heb ik op mijn beurt ook weer ontvangen: dat Christus voor onze zonden is gestorven, zoals in de Schriften staat, 4dat Hij is begraven, dat Hij op de derde dag is opgewekt, zoals in de Schriften staat.[x]
Als predikant zeg je veel.
Soms te veel.
Soms te weinig.
Maar het belangrijkste hoop ik wel door te geven: dat Christus voor onze zonden is gestorven, dat Hij is begraven en dat Hij op de derde dag is opgewekt.
Achter deze woorden schrijft Paulus in 1 Korinthe 15:
5en dat Hij is verschenen aan Kefas (Petrus) en vervolgens aan de twaalf.
6Daarna is Hij verschenen aan meer dan vijfhonderd broeders en zusters tegelijk, van wie er enkelen gestorven zijn, maar de meesten nu nog leven.
Je kon het dus gaan navragen…
7Vervolgens is Hij aan Jakobus verschenen en daarna aan alle apostelen. 8Pas op het laatst verscheen Hij ook aan mij, misgeboorte die ik was.
Al die mensen hebben Jezus ontmoet!
De Levende.
Zij zagen Hem met de ogen.
Jij en ik niet!
Nog niet, want Hij komt en elk oog zal Hem zien als Hij komt. Ook jouw oog, ogen.
Tegen Thomas die niet in Pasen kon geloven zegt Jezus: ‘Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven.’[xi]
Jezus zegt het ook tegen jou!
Gelukkig ben je die niet ziet en toch gelooft.
Jezus leeft!
Hij is gestorven en echt opgestaan!
God-zij-dank!
Want als Jezus niet zou zijn opgestaan.
Als Jezus niet zou zijn opgewekt, dan zouden we de deuren kunnen sluiten.
Dan konden we vandaag maar beter iets anders gaan doen.
Dan zou dood, dood zijn.
Als Jezus niet zou zijn opgewekt, dan zou dan zou het leven uiteindelijk zin- en doelloos zijn.
Maar Jezus is opgewekt!
Zul je daaraan denken?
Als je berichten over dood en verderf leest?
Jezus is opgewekt!
Zul je daaraan denken?
Als je naar het journaal kijkt?
Jezus is opgewekt!
Zul je daaraan denken?
Als je op de begraafplaats bent en een geliefde moet begraven?
Jezus leeft!
Hij is opgewekt!
Opgewekt. Hij is door Vader wakker gemaakt.
De opwekking is het ‘amen’ van Vader op het werk van Zijn Zoon.
Jezus heeft de schuld betaald.
Op Goede Vrijdag riep Hij: ‘Het is volbracht!’
Met Pasen zegt Vader: ‘Amen! Sta nu maar op!’.
Jezus leeft!
En de Levende zegt: Ik leef en ook jullie zullen leven.[xii]
Amen.
[i] Luk. 23:55.
[ii] Vgl. Rom 10:17 ‘7Dus door te luisteren komt men tot geloof, en wat men hoort is de verkondiging van Christus’.
[iii] Luk. 9:22.
[iv] Luk. 9:44.
[v] Luk. 9:45.
[vi] Luk. 18:31-33.
[vii] Luk. 18:34.
[viii] Jes. 53:1.
[ix] Vgl. HC. Z7, v&a 21.
[x] 1 Kor. 15:3,4.
[xi] Joh. 20:29.
[xii] Joh. 14:19.
Vreeswijk, Kerkgeschiedenis en andere zaken 