In het buitenland gaan veel mensen, als ze op vakantie zijn, toch even in de kerk kijken. ‘Moet je toch even gezien hebben’. Soms steken mensen ‘voor de terugreis’, of ‘het nieuwe schooljaar’, of ‘een overledene’, of ‘omdat het kan’ een kaarsje aan. ‘We zijn er nu toch’. Maar in hun eigen woonplaats zijn ze met geen stok naar de kerk te krijgen. Nou ja, misschien vroeger, omdat vader met de stok dreigde. Het is ‘raar’, herstel ‘opvallend’ dat je in en nabij je eigen woonplaats sommige plekken eigenlijk helemaal niet kent.
Zoiets overkomt mij wanneer een oud-collega me appt ‘Zin om een stukje te lopen?’. Ik denk ‘Nee!’, maar weet dat ik elke dag moet oefenen. Dus antwoord ik: ‘Goed, maar niet te ver’. Zaken moeten ook leuk blijven. De tijd van de ‘speed-marsen’ ligt achter me. Daarbij ‘In de hemel is een dans’[1], geen speed-mars.
Een paar dagen later staat hij voor de deur. ‘We gaan een stukje wandelen in de tuin van Bisdom van Vliet’. Ik beken meteen eerlijk: ‘Daar ben ik nog nooit geweest’. Toen ik kind was, gingen we wel naar de speeltuin in Haastrecht[2]. Later naar het zwembad daar, maar bij ‘Bisdom van Vliet’[3] ben ik nog nooit geweest.
Eigenlijk ben ik in de veronderstelling dat ‘Bisdom van Vliet’ zoiets is als het klooster[4] van Erasmus. ‘Het zal wel wat te maken hebben met dat pas gesloten klooster zeker?’[5], zeg ik terwijl ik wijs en verstandig probeer over te komen. En een beetje intellectueel. Ik ben dan wel een beetje gehandicapt en praat ‘raar’, maar mensen moeten toch wel onder de indruk zijn als ik iets zeg.
Dat laatste lukt me deze keer niet. Hij begint te lachen. ‘Nee joh, zo heette die vrouw, Bisdom van Vliet. Ze liet een gebouw neerzetten zodat ze vanaf het balkon de Roomse Kerk niet hoefde te zien. Waarschijnlijk ‘broodje aap’, maar leuk verhaal. Echt iets voor jou. Vorig jaar was ze nog in het nieuws, honderd jaar na haar dood’.[6]Met het laatste zinnetje herinnert hij me aan al die Haastrechters die dachten miljonair te worden, of in ieder geval rijk.
We rijden naar Haastrecht. Nou ja, niet helemaal, want voor Hein Vergeer slaan we al rechtsaf. Daar blijkt de ‘tuin’ te liggen van Bisdom van Vliet. Nou ja ‘tuin’. Ik zou het eerder ‘een parkje’ noemen, met een mooie vijver.
‘We bekijken de helft. De volgende keer zet ik de auto in de wijk en bekijken we de rest ‘. ‘Prima’, zeg ik en denk: ‘Waarom heb ik dit nooit gezien? Waarom ben ik hier nog nooit geweest?’. Je mist meer dan je meemaakt.
We lopen rond het water naar wat een muziektent lijkt. Niets is wat het lijkt. De muziektent blijkt een graf. Hier ligt Paulina Bisdom van Vliet met haar echtgenoot begraven in de eigen tuin. Het doet me denken aan Iron and Wine[7]. Het graf zelf doet me denken aan Psalm 103 vers 8
Gelijk het gras is ons kortstondig leven,
gelijk een bloem, die op het veld verheven,
wel sierlijk pronkt, maar kracht’loos is en teêr.
Wanneer de wind zich over ’t land laat horen,
dan knakt haar steel, haar schoonheid gaat verloren.
Men kent en vindt haar standplaats zelfs niet meer.
‘Ze wilde de slotwoorden zeker logenstraffen. Alhoewel, een rustplaats is wat anders dan een standplaats’. Volgens ds. Hette Abma moest je bij vers 8 ook altijd vers 9 zingen.[8] Soms denk ik te veel, denk ik.
We draaien ons om en zien dan tegenover het graf nog een graf liggen. Hond Nora ligt er begraven. ‘Nora is een echte Kaleb’.[9] De hond blijft bij de meester.
Na een uurtje verlaten we de ‘tuin’. Omdat we nergens in Haastrecht een geopend café vinden, rijden we naar huis en drinken daar koffie. Een paar dagen later appt de oud-collega me weer. ‘Maandagmiddag, tweede ronde Haastrecht?’. Nu heb ik direct zin. Maar moet appen: ‘Ik kan volgende week niet’. Voor mij geen Bisdom volgende week, maar een heus klooster.[10] Eentje die, anders dan Aduard en Le Thoronet, nog volop in bedrijf is. Afgelopen maand was het klooster zelfs heel kort te zien in Dwars door de lage landen.[11]
Gelukkig gaat Datheen[12] mee. Nog waarheidsgetrouwer: ik – die nog nooit in een klooster ben geweest – ga met Datheen mee. Toen ik het vanmorgen na de dienst aan een ouderling vertelde zei deze ‘Waarom? Je kunt thuis toch ook bidden?’. Dat is waar. De navolging moet immers vooral niet binnen, maar buiten het klooster handen en voeten krijgen. Da’s het ideaal van de Reformatie.
Professor C.A. Tukker vertelde me ooit van de man die in het klooster ging omdat de wereld zo slecht en boos was. ‘In deze wereld kun je God niet vinden’, zei de man. Toen hij uit het klooster kwam, in deze wereld, de onze, zei hij ‘Er is geen plek in deze wereld waar God niet is’. Benieuwd hoe ik na een paar dagen naar deze wereld zal kijken.
[1] Zie https://www.youtube.com/watch?v=NqUEm_ON3lI, d.d. 2024-06-22.
[2] Zie https://www.omroepwest.nl/nieuws/4636743/beroemd-speeltoestel-van-haastrechtse-speeltuin-gered-doodzonde-als-zoiets-verloren-gaat, d.d. 2024-06-21.
[3] Zie https://bisdomvanvliet.nl, d.d. 2024-06-22.
[4] Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Klooster_Emmaüs_te_Stein, d.d. 2024-06-21.
[5] Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Gabriël_(Haastrecht), d.d. 2024-06-21.
[6] Zie https://nos.nl/artikel/2489657-na-100-jaar-gissen-wordt-het-geheim-van-haastrecht-vandaag-onthuld, d.d. 2024-06-21.
[7] In ‘Naked as we came’ wordt gezongen ‘One will spread our ashes ‘round the yard’. Toch anders omdat je om as te verspreiden eerst moet cremeren. Maar de as wordt wel verspreid in eigen tuin.
[8] Vers 9 begint met de woorden ‘Maar ’s HEEREN gunst zal over die Hem vrezen, in eeuwigheid altoos dezelfde wezen’.
[9] Kohlbrugge schrijft in zijn Vragen en antwoorden tot opheldering en bevestiging vanden Heidelberger Catechismus o.a. het volgende:
Vraag: De Heilige Schrift leert mij, dat er van de zeshonderdduizend mannen, die uit Egypte togen, slechts twee in Kanaän, in het land der belofte kwamen. Wie waren die twee?
Antwoord: Jozua en Kaleb.
Vraag: Wat betekenen deze namen?
Antwoord: Een zaligmaker en een hond.
Vraag: Wat is het dankbaarste schepsel Gods?
Antwoord: De hond.
Vraag: Waarin zal dan uw dankbaarheid bestaan?
Antwoord: Daarin, dat ik bij de genade blijf, gelijk de hond bij zijn meester, en mij altijd weer op nieuw tot deze genade begeef om genade, en dus bij de verlossing, met welke ik om niet verlost ben, blijf en volhard. De hond kruipt juist dan het meest naar zijn meester toe, wanneer hij slagen van hem krijgt.
[10] Zie https://glismeijer.com/2024/05/13/afscheiding-een-missionaire-post-en-de-overkant/, d.d. 2024-06-22.
[11] Zie https://npo.nl/start/serie/dwars-door-de-lage-landen/seizoen-2/dwars-door-de-lage-landen_6/afspelen, vanaf 36.09, d.d. 2024-06-22.
[12] Zie https://glismeijer.com/2024/02/25/dikke-dries-en-de-gevulde-koeken/, d.d. 2024-06-22.
Vreeswijk, Kerkgeschiedenis en andere zaken 
Gert Jan . Ik heb weer genoten van je bezoek aan bisdom van vliet. Ik ben er ooit ook eens geweest. En ik wens je een goed verblijf in het klooster. Ook dat heb ik ooit gedaan maar dan in de stilte zijn. Iedereen om mij heen zei dan kun jij niet je praat graag. Maar het was een cadeautje in de stilte. Geef je er aan over en ik hoor nog wel eens hoe het bevallen is. Gods onmisbare nabijheid toegewenst. Lieve groet Adrie
Sluit ik mij bij aan. Mijn ervaring is ook, die stilte daar, heerlijk. Zelfs in je hoofd wordt het (uiteindelijk) rustig. Ja, ja, ook bij je zus, dus als ik het kan, kan jij het helemaal, genieten van de stilte en daarnaast de rust, het ritme en de getijden. Gezegende dagen gewenst!
X van je zus