Preek gehouden op 2 juni 2019, n.a.v. Johannes 15:18-27
Gemeente van onze Heere Jezus Christus,
Vorige week stonden we in de Voorhof stil bij de tafelgesprekken die de Heere Jezus hield met zijn discipelen op de dag voor Zijn sterven.
Jezus heeft Zich teruggetrokken met Zijn discipelen voor de Pesach maaltijd.
U kunt het verslag van deze donderdagavond lezen in de hoofdstukken 13 tot en met 17 van het Johannes-evangelie.
Deze hoofdstukken staan helemaal in het teken van het naderend afscheid. In de tafelgesprekken wordt als het ware over Goede Vrijdag en Pasen heen gekeken.
Jezus zal vertrekken naar de hemel, de leerlingen zullen op aarde achterblijven: Hemelvaart.
Ik eindigde de preek met drie teksten uit Johannes 14:
Als u Mij liefhebt, neem dan Mijn geboden in acht.[i]
Wie van Jezus houdt, zal doen wat Hij zegt.
Wie Mij liefheeft, hem zal Mijn Vader liefhebben; en Ik zal hem liefhebben en Mijzelf aan hem openbaren.[ii]
Dat is gebeurd met Pasen en daarna, tot op de dag van vandaag.
Als iemand Mij liefheeft, zal hij Mijn woord in acht nemen; en Mijn Vader zal hem liefhebben, en Wij zullen naar hem toe komen en bij hem intrek nemen.[iii]
God met ons, God voor ons, God in ons.
En ik onderstreepte het belang om te bidden om een krachtige doorwerking van de Heilige Geest. Dominee de Pater deed dat donderdagavond ook.
Waarom? Omdat we nog niet Thuis zijn.
Wij zijn nog niet in het Vaderhuis met de vele woningen.
Daarbij zijn wij geen renteniers, maar bedelaars.
We leven van de geef.
Anders gezegd: als Jezus belooft: Ik zal de Vader bidden, en Hij zal u een andere Trooster geven, opdat Hij bij u blijft tot in eeuwigheid, dan bidt Hij…
En wij bidden ook… Doe het Heere!
Kom Heilige Geest, zet ons in ‘vuur en vlam’ voor U!
Zodat we samen U zullen aanbidden.
Zodat we samen U de lof zullen toezingen.
Zodat we samen Uw geboden zullen bewaren.
Zodat we samen liefhebbers zullen zijn.
Zodat we samen in Uw Naam onze handen uit zullen strekken naar hen die geen helper hebben.
In verwachting van het Koninkrijk dat is en komt!
In verwachting van de komst van Jezus.
Kinderen die vragen, worden door God niet overgeslagen.
Dat de Heere Jezus belooft een andere Trooster, een andere Helper, Pleitbezorger te sturen, nadat Hij naar de hemel is gegaan, zal de discipelen niet onberoerd hebben gelaten.
Je ziet ook dat ze na Jezus’ hemelvaart “allen eensgezind volharden in het bidden en smeken”.[iv]
Gods belofte maakt geen luie discipelen die achteroverleunend wel zien wat ervan komt.
Nee, ze bidden om de vervulling van de belofte.
Dat ze dat doen, zal ook te maken hebben met onzekerheid en wellicht angst voor wat komen gaat.
Hoe zal de toekomst er uitzien, als Jezus is vertrokken?
Wat zal er terecht komen van het begin van Zijn prediking?
“Bekeert u, want het Koninkrijk der hemelen is nabijgekomen.”[v]
Zullen mensen zich tot God wenden?
Het enige wat zij weten – op het moment dat Jezus de woorden spreekt – is de belofte:
Ik zal de Vader bidden, en Hij zal u een andere Trooster geven, opdat Hij bij u blijft tot in eeuwigheid.
De afscheidswoorden van Jezus, tijdens en na de maaltijd, zullen bij hen iets van onrust gegeven hebben. Wellicht verwarring.
Ondertussen verwart Jezus de discipelen niet, maar instrueert Hij hen.
En daarbij confronteert Hij hen vóór Kruis en Opstanding, vóór Hemelvaart en Pinksteren al met de waarheid:Als zij Mij vervolgd hebben, zullen zij ook u vervolgen.[vi]
Dat moeten de discipelen dus niet vergeten!
Hun zal niet iets raars overkomen als zij te maken krijgen met weerstand.
Nee, de discipelen zullen hetzelfde meemaken.
Zoals Jezus vervolgd werd, zo zullen zij ook vervolgd worden.
Zoals Jezus gehaat werd, zo zullen zijn discipelen gehaat worden.
Over die haat tegen Jezus hebben we ons in de lijdenstijd verwonderd.
Waarom die afwijzing?
Waarom die spot?
Waarom die haat?
Wat voor kwaad heeft Hij gedaan?
Pilatus vroeg het zelfs, maar toch liet hij Hem geselen.
Wat voor kwaad heeft Hij gedaan?
Toch zond hij Hem naar Herodes.
Wat voor kwaad heeft Hij gedaan?
Toch besloot hij Barabas los te laten en Jezus te laten kruisigen.
Waarom riep de menigte “Kruisigt Hem, kruisigt Hem”?
In vers 25 zegt Jezus: 25Maar het woord moet vervuld worden dat in hun wet geschreven is: Zij hebben mij zonder reden gehaat.
Zonder reden!
De vijandschap tegen Jezus heeft iets redeloos.
Iets onverklaarbaars. Is redeloos. Vindt u niet?
Zij hebben mij zonder reden gehaat…
Terwijl dankbaarheid op zijn plaats zou zijn geweest, is er haat en afwijzing.
Vreemd.
Ooit zei de Heere tegen het volk – u kunt dat lezen in Micha 6 – dat weg gedwaald was bij de HEERE en Zijn dienst:
3Mijn volk, wat heb Ik u aangedaan?
Waarmee heb Ik u vermoeid?
Getuig tegen Mij! (Micha 6:3)
Nou, zou de Heere Jezus niet met recht hetzelfde kunnen zeggen?
Toen?
Maar ook vandaag?
Waaraan heeft de Heere Jezus nu de vijandschap verdiend?
Waarom vinden sommige mensen het leuk om met Hem te spotten?
Waarom is er een vervolgde kerk?
‘Zij hebben mij zonder reden gehaat’.
Haat tegen Jezus.
Haat tegen de discipelen…
Nou ja… ik dacht: “Word ik nu, worden wij nu gehaat?”
Dat valt toch alles mee.
Is het onze tijd niet meer onverschilligheid geworden?
Zo van: Jezus… ach een paar christen-gekkies maken zich druk over Jezus… en het christelijk geloof. Ach ja, maar dat hoort toch eigenlijk bij het verleden…
God bestaat niet en Jezus, ja dat was wel een treurig geval. Lieve man, maar gekruisigd…
Zinloos geweld avant la lettre.
Wat denkt u? Is er vandaag meer haat of meer onverschilligheid?
Als je vandaag zegt: “Jezus is gestorven voor de zonde, maar op de derde dag opgewekt! Bekeer je tot Hem”.
Is er dan haat? Of meer onverschilligheid: “O, leuk voor je”. Ooit zei iemand tegen me “Dat had voor mij niet gehoeven… Zo zielig…”
Als zij Mij vervolgd hebben, zullen zij ook u vervolgen.
Herkent u het?
De discipelen zelf zullen later nog vaak aan die woorden gedacht hebben.
Zij hebben vervolging meegemaakt.
Straks zal Jezus hen het zendingsbevel geven.
“Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen”, zegt Jezus in Mattheüs 28 (vers 19).
En als zij dan op pad gaan, ontstaat er verzet.
Gaat u maar na.
Petrus zal volgens de traditie ondersteboven gekruisigd worden in Rome. Met het hoofd naar beneden, omdat hij niet op dezelfde manier als zijn Meester wilde sterven.
Andreas zal sterven aan een x-vormig kruis. Daarom worden die kruizen ook Andreaskruizen genoemd.
Bartholomeüs, oftewel Nathanaël, zal in India de marteldood sterven, nadat hij is mishandeld, gevild en ondersteboven gekruisigd.
Ook Filippus zal gekruisigd worden. In Hiërapolis, het huidige Turkije, krijgt hij de kruisdood, omdat hij een reuzenslang heeft gedood in een tempel die gewijd is aan de slangenverering. En dat vonden de priesters van de tempel niet zo’n goed idee…
De traditie vertelt dat hij samen met Bartholomeüs, oftewel Nathanaël was die ook werd gekruisigd. Tijdens de kruisiging kwam er een aardbeving. Filippus bad en de aardbeving stopte, waarna het volk eiste dat Bartholomeüs en Filippus vrijgelaten zouden worden.
Uiteindelijk zal alleen Bartholomeüs ontsnappen en kwam hij dus in India terecht.
Jakobus zal worden onthoofd door Herodes. Die geschiedenis kent u uit Handelingen 12.
Thomas, u kent hem wel: degene die wij onterecht de ‘ongelovige Thomas’ noemen, zal in India op gloeiende platen gepijnigd en in een oven gegooid worden. Daarbij ook nog eens doorstoken.
Mattheus zal in Ethiopië onthoofd worden door een koning die weinig moet hebben van het Evangelie.
Judas en Simon Zelotes zullen de marteldood sterven in Perzië.
Als Jezus tot hen spreekt op die donderdagavond weten de discipelen dit allemaal nog niet. Die zitten daar aan tafel en horen Jezus spreken.
Gelukkig maar…
Het is ook goed dat wij niet weten wanneer en hoe we sterven.
Voor je het weet, lig je ervan wakker en maak je je zorgen…
Werp al uw zorgen op Hem, want Hij zorgt voor u (1 Petr. 5:7).
Maar goed, veel discipelen zullen de marteldood sterven.
Daarom was die belofte dat Jezus hen niet als wezen zou achterlaten ook zo belangrijk voor die discipelen.
Trouwens, voor de christengemeenten die te maken kregen met vervolging ook!
U kent vast die afschuwelijke verhalen uit de kerkgeschiedenis wel.
Christenen die voor de leeuwen werden gegooid.
Christenen die als tuinverlichting dienstdeden bij keizer Nero.
Maar Jezus belooft Zijn leerlingen niet als wezen achter te laten.
Wezen: onbeschermd, bedreigd van alle kanten…
Hij belooft de Trooster, de Helper te zenden.
En Die zal hen bijstaan.
Zelfs in hen wonen.
Maar wat betekent het gedeelte nu voor ons?
Geeft de belofte van de Trooster, Zijn komst ons na 2000 jaar nog steeds vreugde?
Leeft u, leef jij, leven wij nu biddend naar het Pinksterfeest?
Ja, ik weet wel: het is eens en voorgoed Pinksteren geworden, de Geest is uitgestort, maar je kunt toch bidden om vervulling in je eigen leven, in het gemeenteleven. Voor jezelf, je gezin, voor de gemeente, voor de burgerlijke gemeente Nieuwegein, voor Nederland…
Wat heeft het Bijbelgedeelte dat we lazen ons vandaag, hier en nu te zeggen?
Ik bleef hangen bij een andere vraag: “Wat weten wij nu van vervolging?”
Ik bedoel: wie bij ons geloofsbelijdenis doet, hoeft niet bang te zijn de volgende dag op Cityplaza op een brandstapel te belanden.
Vorige week zei iemand het nog tegen mij na de dienst in de Voorhof: “Dominee, hoe geweldig is het dat we in alle vrijheid de Heere Jezus mogen belijden.”
Inderdaad: wij hoeven niet bang te zijn dat een AT hier straks binnenvalt en ons allemaal oppakt, martelt en doodt.
Maar wat hebben wij nu met haat en vervolging te maken?
Wie van ons is wel eens in elkaar geslagen omdat hij of zij naar de kerk gaat?
Nee, ik denk dat de christenen in Syrië, waar IS op het punt stond van binnen vallen heel anders tegen dit gedeelte aangekeken zullen hebben en aankijken dan wij.
De christenen in Noord-Korea ook.
Asia Bibi…
Kijk, bij Cross Culture zitten wel gemeenteleden die Jezus’ woorden concreet hebben ervaren. En die gevlucht zijn, hun leven niet zeker…
Maar wij…
Erger nog: ik ken in wel verhalen van mensen die zeggen dat ze in de kerk juist meer vijandschap hebben ervaren dan daarbuiten.
Ik herinner me een interview met een predikant uit de Gereformeerde Gemeente wiens pastorie in de brand werd gestoken. Nota bene door gemeenteleden.
Ik herinner me dat de banden van een dominee waren lek gestoken omdat hij niet mee wilde gaan met de HHK, maar in de PKN wilde blijven.
Soms denk ik ook dat er in de kerk onderling meer ruzie wordt gemaakt, dan dat we vervolgd worden door ‘buitenstaanders’…
Of vindt u dat te negatief gezegd?
Kijk voor Nieuwegein gaat dat gelukkig niet op, maar u begrijpt vast wel wat ik bedoel. Daarbij, wie dagelijks pagina 2 en 3 van het RD leest en de ingezonden brieven in Opgemerkt, die moet wel een zuchten.
Ondertussen is de vervolging van buiten ons vreemd…
Toch?
Ik heb mij in mijn leven ook wel eens afgevraagd of het ontbreken van de vijandschap ook niet te maken heeft met onze lauwheid.
Maar daarna ontdekte dat de meest vurige christen wel raar aangekeken wordt, maar niet vervolgd. En ook niet gehaat…
Een partij als Jezus leeft, mag bij Jinek aanschuiven, een verbaasd, soms schamper lachje en dat is het dan.
De Nashville verklaring deed veel stof opwaaien. Van der Staaij werd hard aangepakt, lelijke reacties op Twitter, maar op een brandstapel kwam hij niet.
En u denkt wellicht: Maar ik was het ook helemaal niet met hem eens. En met die verklaring ook niet… Dat mag van mij, maar daar gaat het nu even niet om.
Wij leven – God-zij-dank – in een vrij land, waarin wij vrij ons geloof mogen belijden.
Goed, terug naar de haat en vervolging.
Ik dacht: zou het niet makkelijker zijn om “vervolgd” te worden, dan om te worden “gedoogd”?
Ja, niet dat ik sta te springen om christenvervolging of iets dergelijks. Verre van dat.
Maar ik begrijp wat docenten jaren geleden tegen mij zeiden. Destijds ging een aantal van hen op bezoek bij christenen in Rusland van de ondergrondse kerk. De muur stond er nog, zo oud ben ik al…
Maar zij vertelden dat de christenen daar zeiden: “Het is veel makkelijker om ondergronds kerk te zijn en met vervolging te maken te hebben, dan om in alle luxe God vrij te dienen.”
Destijds vond ik dat een beetje raar, maar langzamerhand ben ik het gaan snappen.
Wij kunnen zo van het leven genieten, dat de hemel bijna niet leuker kan zijn.
Wij creëren een soort hemel op aarde. Ons eigen paradijs. Mooi huis, eten in overvloed, auto, leuke vakanties, mooie spulletjes en ga zo maar door. En we vinden het allemaal nog normaal ook. Ik net zo goed.
Maar voor je het weet, raakt God uit beeld. Verdwijnt Hij op de achtergrond…
Zou het kunnen dat u en ik vergeten dat wij in een geestelijke strijd betrokken zijn?
Paulus zegt in Efeze 6: “Wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten.”(vers 12)
Volgens Paulus zijn u en ik in een geestelijke strijd betrokken.
Of u en ik zat nou willen of niet. Of u en ik dat nu geloven of niet.
Kijk, de duivel vindt het prima als u en ik een beetje meehobbelen in de kerk.
Maar hij komt in actie op het moment als u en ik echt werk proberen te maken van ons geloof.[vii]
Wat denkt u?
Zou de boze er niet op uit zijn, om de kerk kapot te maken?
En als dat niet lukt, u en mij in slaap te sussen?
Zou hij zich niet in de handen wringen als uw en mijn geloof verslapt?
Zou hij zich niet in de handen wrijven als ik in grove zonde viel?
Zou hij zich niet in de handen wrijven als we hier ruziënd uit elkaar zouden gaan?
Dan heeft Jezus net gezegd: “Als u Mij liefhebt, neem dan Mijn geboden in acht, en heeft Hij net het liefdegebod gegeven, en wij gaan dan vervolgens rollebollend en ruziemakend met elkaar over straat.
Acda en de Munnik zongen ooit “Als het vuur gedoofd is, dan komen de wolven”.
Maar zouden komen de wolven ook niet als het vuur dreigt te ontvlammen?
Komen de wolven ook niet als het vuur brandt?
Zou de boze niet in zijn handen wrijven als iemand afhaakt? U, of jij, of ik.
Zou de boze niet in zijn handen wrijven als iemand denkt: “Die Bijbel lees ik niet meer…”
Zou de boze niet in zijn handen wrijven als iemand domweg niet meer bidt?
Zou de boze niet in zijn handen wrijven als u en ik met van alles en nog wat bezig zijn, behalve met Jezus?
Ik vraag het allemaal maar gemeente.
Of vindt u dat ik het allemaal niet zo moet zeggen?
Dat de duivel en de geestelijke strijd horen bij een achterhaald wereldbeeld? Bij de middeleeuwen of zo.
Dat de duivel iets is, waar mensen vroeger in geloofden, maar dat wij dat dankzij de Verlichting allemaal achter ons hebben gelaten.
“Ik geloof niet meer in de duivel hoor”zei ooit iemand tegen mij.
“En dat vindt hij prima”, antwoordde ik.
In ieder geval geloofde Paulus er wel in, toen hij schreef over de geestelijke wapenrusting.
Ik zeg dat niet om iemand bang te maken voor de duivel of zo.
Net zo goed als Jezus Zijn woorden niet zegt om zijn discipelen bang te maken.
Nee, Hij vertelt ze wat ze verwachten kunnen.
Als de wereld u haat, weet dat zij Mij eerder dan u gehaat heeft.
Als u van de wereld zou zijn, zou de wereld het hare liefhebben, maar omdat u niet van de wereld bent, maar Ik u uit de wereld heb uitverkoren, daarom haat de wereld u.
Herinner u het woord dat Ik u gezegd heb: Een dienaar is niet meer dan zijn heer. Als zij Mij vervolgd hebben, zullen zij ook u vervolgen…
Straks na Pinksteren zijn de apostelen ook niet met angst bevangen.
Ze doen wat Jezus hen heeft opgedragen: ze verkondigen het Evangelie, ze dopen in de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest en ze leren de geboden van Jezus te onderhouden, te doen.
Ook al kost het dat hen hun leven!
Zij zullen gehoorzaam zijn tot in de dood.
Waarom?
Omdat ze weten dat ook de dood hen niet kan scheiden van de liefde van Jezus.[viii]
Omdat ze weten dat ze al met Christus gestorven zijn en voor altijd met Hem zullen leven.[ix]
Dat gebeurt dus na Pinksteren. Dat gebeurt dus als de Geest werkt!
De Geest van de waarheid, getuigt over Jezus.
Zet Jezus en Zijn werk in het licht.
Daarom schrijft Kohlbrügge in zijn boekje bij de Catechismus: “Wanneer ontvangt men de Heilige Geest?”
Antwoord: “Als de Heere Jezus bij ons verheerlijkt wordt”.[x]
Waar Jezus verheerlijkt wordt, daar zal de Geest werken!
Straks zal Petrus preken over kruis en opstanding, over het heilswerk van Jezus!
Volgende week zullen we er meer van horen.
Maar zullen we ervoor zorgen en erop gebrand zijn dat Hij steeds centraal staat?
Nou ja, dat lukt ons niet…
Voordat we het weten zetten we iemand in het middelpunt, of onszelf, of een kwestie, of een leer…
O nee, toch niet!
Want de Geest komt! Het wordt Pinksterfeest! De Geest zal Jezus en Zijn werk in het middelpunt zetten.
Maar wanneer de Trooster is gekomen, Die Ik u zenden zal van de Vader, de Geest van de waarheid, Die van de Vader uitgaat, zal Die over Mij getuigen.[xi]
Meer nog: En u zult ook getuigen![xii]
De Trooster zal er ook voor zorgen dat u en ik zullen getuigen.
Met en zonder woorden: getuigen!
Getuigen? Waarvan?
Van Wie?
Van Hem!
Wie? Jezus!
AMEN
[i]Joh. 14:15.
[ii]Joh. 14:21.
[iii]Joh. 14:29.
[iv]Hand. 1:14.
[v]Mat. 4:17.
[vi]Joh. 15:20.
[vii]Zie ook C.S. Lewis, Brieven uit de hel.
[viii]Rom. 8:38.
[ix]Rom. 6:8.
[x]H.F. Kohlbrügge, Vragen en antwoorden tot opheldering en bevestiging van den Heidelbergschen Catechismus, Amsterdam: Vereeniging tot uitgave van Gereformeerde Geschriften, 1930, 112.
[xi]Joh. 15:26.
[xii]Joh. 15:27.
Vreeswijk, Kerkgeschiedenis en andere zaken 
Nav van bovenstaande preek een aanrader, voor wie Lewis ‘Brieven uit de hel’ te ‘pittig’ vindt om te lezen, ‘Het Ishbane complot’ van Randy Alcorn. Voor mij echt een eyeopener!