Preekfestival 2019

Gisteren – 17 september 2019 – was ik voor het eerst op het Preekfestival in Amersfoort georganiseerd door zendingsbeweging IZB, de Protestantse Kerk in Nederland en diverse theologische opleidingen. Het was ook de eerst keer dat dit event georganiseerd werd, alsof er mee gewacht is totdat ik…

Vooraf las ik de toelichting op de naam “Preekfestival” van Maarten Kater in het RD. Het stuk leek een beetje op een ‘apologie’ of ‘verdediging’ van het hele gebeuren, getuige de beginzin “Een preekfestival, dus een feest voor de preek?! Kan deze combinatie van preek en feest eigenlijk wel? ” Welnu, ook de praktijk leerde dat het kon.

Honderden studenten, predikanten en kerkelijk werkers verzamelden zich rond 10 uur in de prachtige Sint Joriskerk, waar je bij de koffie een koekje van Anna Yilmaz kreeg, de winnaar van ‘Heel Holland bakt’ in 2018. Erg aardig van Anna. De koeken smaakten zo goed dat ik me niet schaamde na de opening in het voorbijlopen een tweede te pikken. Daar heb ik het bij gelaten.

Om 10.30 werd het festival met een gezamenlijke viering geopend. Kees van Ekris reflecteerde kort op Efeze 3:14-21, het Vocaal Theologen Ensemble zong Psalm 65 (in het Engels) wat zo mooi klonk dat je dacht “eigenlijk helemaal niet zo raar een ‘koor’ in de kerk'” en Karle Smouter hield een Troonrede. Al met al een mooi begin van de dag, die vooral bedoeld was “voorgangers te inspireren”.
https://frieschdagblad.nl/…/preekfestival-wil-voorganger-in…

Dat inspireren gebeurde met name ook in de vele workshops die gevolgd konden worden op acht verschillende locaties. Het format is eigenlijk exact hetzelfde als die van de Jongeren Ontmoetings Dagen in Schoonhoven, die helaas niet meer door de HGJB georganiseerd worden: gezamenlijke opening, keuzeprogramma’s (voor elk wat wils) en een gezamenlijke sluiting. Als er in Nieuwegein voldoende locaties zijn op loopafstand van de Dorpskerk zou ik die graag weer gaan organiseren.

In ronde 1 koos ik voor de workshop ‘Geen blad voor de mond? Ambt tussen professie en confessie’ onder leiding van Maarten Kater. Omdat hij een van de sprekers is op het Hervormd Vreeswijk College leek het me wel aardig daar eerst langs te gaan. Daarbij triggerde met de titel ook wel, omdat ik zondagavond een mooie preek van Dirk van Vreeswijk over de vernietiging van Sodom en Gomorra hoorde en de vrouw van Lot. De hele zondagavond en daarna zit je dan te peinzen: ‘Zouden die mensen in Sodom en Gomorra nu zoveel slechter als wij geweest zijn? Wat zijn dat voor een rare mannen die seks met mannelijke bezoekers prefereren boven twee jonge aangeboden maagden’, enzovoorts. Ik legde de vraag maar voor, waarna een boeiend gesprek volgde. Ook over de vrouw van Lot en het natuurlijke omkijken. Wie zou dat nou niet doen?

In Ronde 2 volgde ik een tweegesprek tussen Henk Stoorvogel en Paul Visser. De eerste heeft een proefschrift geschreven over de communicatie van een preek. Het belang van het gebruik van humor, structuur, visuele middelen, enz. Gelukkig stelde Paul dat er – ondanks dat je je uiterste best doet en moet doen – altijd een Geheim is dat er bovenuit gaat, waarmee Hij doelde op het werk van de Geest. Dat werk krijgen we niet in de vingers. Even dacht ik nog te vragen wat Paulus nu precies communicatief fout had gedaan op de Areopagus, maar ik hield me maar in. Je moet niet altijd willen rellen. Daarbij heb ik natuurlijk een Kohlbrugge tik “Gooi het Woord er maar in”. Ik denk dat drie of vier keer een Psalm voorlezen en tijd geven voor meditatie meer kan doen dan een flitsende preek. Maar goed, ik denk wel meer. Overigens werd deze workshop gehouden in de Mannenzaal op ’t Zand waar de bedden uitnodigend lokten, maar niet beslapen mochten worden. Ik zou er denk ik ook niet in passen en weerstond de neiging dat uit te proberen…

Voor Ronde 3 begaf ik me naar de Johanneskerk waar Arie van der Knijff sprak over de bevinding van de preek naar aanleiding van zijn dissertatie en onderzoek binnen de Gereformeerde Gemeenten. Zijn analyse was helder en herkenbaar en sloot mooi aan op wat ik gezegd heb over de wedergeboorte tijdens de Startzondag naar aanleiding van 1 Petrus 1. Altijd fijn als je bevestigd wordt. Wim van Vlastuin reageerde op de lezing en stelde dat het schema ‘voorwerpelijk – onderwerpelijk’ een vrucht van de Verlichting is. Alsof de Schrift zelf niet ‘onderwerpelijk’ is. Het Woord heeft kracht in zichzelf. Het deed me denken aan een opmerking van Maarten Verduin ooit ‘De toepassing hoef ik niet te maken. De Geest past toe’. Na afloop praatte ik nog even door met Arie over de kanselruil die er voorlopig niet in zit.

Mijmerend liep ik daarna naar de laatste workshop – ronde 4 – die gehouden werd in de Sint Xaveriuskerk: ‘Vijf vragen die vanuit de moderne literatuur zijn te stellen aan predikanten’. door Tjerk de Reus. Omdat de belangstelling groot was, besloot ik een uur lang tegen zijn rug aan te kijken, wat me fijner leek, dan met een stoel te gaan sjouwen. Temeer omdat ik een kop koffie vast moest houden, die ik gekregen had zonder bon van een lieve medewerkster. “U moet met een bon betalen meneer. Heeft u anders een Euro?” “Nee, ik kan wel pinnen, maar los geld heb ik niet”. “Nou, anders gooien we het toch weg”. “Dank, echt, hartelijk dank…”
Literatuur fungeert als tijdspiegel. En ik dacht “De Linda ook…” en “Veronica Inside” en vooral “Muziek”. Zoals je vanuit de literatuur vragen kunt stellen, kun je dat ook vanuit de muziek en songteksten. Dat lijkt me dan ook een mooi onderwerp voor Kees van den Berg voor een volgende keer.

En toen zag ik Petrus met de sleutels en dacht aan vraag 83 van de Heidelberger: “Wat zijn de sleutels van het hemelrijk?”. Antwoord: “De verkondiging van het heilige Evangelie.” En als je daarover nadenkt, kun je het best benauwd krijgen: wie ben ik? En toch…

Kortom een mooie, inspirerende dag, die volgend jaar hopelijk herhaald zal worden. Daarbij is Amersfoort een prachtige stad, is het erg leuk vrienden en bekenden te ontmoeten en is het domweg goed om te reflecteren op de preek. Het antwoord op de vraag “Een preekfestival, dus een feest voor de preek?! Kan deze combinatie van preek en feest eigenlijk wel?” is bevestigd.