Kaarslicht in Vreeswijk 2019

Ik zag en hoorde ze voor het eerst op Koningsdag: De Brulboeien. Een zeemanskoor uit Vreeswijk, dat vanouds een schippersdorp is. Ze zongen zeemansliederen, waarbij met name ‘Femme Fatale’ me bijstaat, omdat een van de zangers daarbij een pruik opzette en solo begon te zingen. Ik herkende hem direct, omdat ik juist daarvoor op huisbezoek geweest was. Tijdens het zingen herkende hij mij en na afloop zei hij “Tjonge, dat jij nou net langs loopt…”. Het klonk een beetje als “Je zult het wel raar vinden, of niet christelijk of zo…” Ondertussen vond ik het juist mooi. Zingende mannen.

Toen “Kaarslicht in Vreeswijk” in het vizier kwam, moest ik daarom direct aan De Brulboeien denken. Dat al die Brulboeien bij ons niet kerkelijk meelevend zijn (sommigen dus wel), is voor zo’n avond bijzaak, maar zouden ze met dat “Kaarslicht in Vreeswijk” geen kerstliederen kunnen zingen in de kerk?
Met die vraag ging ik dus rond de zomervakantie op visite. Een beetje verbaasd werd ik aangekeken: “In de kerk? Wij zijn geen christelijk koor. We zingen wel eens op begrafenissen, daar hebben we wel liederen voor. Maar in een kerk…” Enfin, de vraag zou voorgelegd worden aan het bestuur en niet veel later ontving ik het bericht dat ze zouden komen.

Gisterenavond was het zover: “Kaarslicht in Vreeswijk”. Mij was duidelijk gemaakt dat Kaarsjesavond in Gouda eigenlijk niets voorstelt bij “Kaarslicht in Vreeswijk”. Nou ja, daar valt over te twisten. Wel is waar dat in Gouda alles meer gericht is op de Markt (Stadhuis en Sint-Jan), terwijl in Vreeswijk het gebied van kraampjes en activiteiten groter is. Zo moest ik mijn auto gisteren parkeren voorbij de Handelskade om lopend langs tal van kraampjes de weg naar de kerk te vervolgen.
Daar aangekomen zag ik dat in de kerk alles al klaar was gezet voor De Brulboeien en dat ’t Heem (het verenigingsgebouw bij de kerk) ook al in Kerstsferen was gebracht. Er was dus al heel veel werk verricht. Dat valt me trouwens sowieso al op, hoeveel tijd, aandacht en energie mensen investeren in het kerkenwerk. En hoe je op mensen kunt rekenen.

Om zes uur kwamen er nog meer vrijwilligers om waxinelichtjes in jampotjes neer te zetten op het pad naar de kerk. Iets wat de overkoepelende organisatie al gedaan had langs het water. Om 19.00 uur gaat alle straatverlichting uit en branden er alleen kaarsjes.
Met het oog op de Kerstnachtdienst (Licht in de duisternis) werd voor de kerk “Jezus is het Licht” neergezet, maar dan zonder “is het”.

Binnen zette ik de presentatie klaar die ik had gemaakt over de kerkelijke geschiedenis van Vreeswijk. Zelf vond ik het wel mooi om te benadrukken dat de geloofsgemeenschap in Vreeswijk al meer dan 1000 jaar oud is. Wij zijn in Hervormd Vreeswijk niet de eersten, niet de enigen en zullen ook niet de laatsten zijn. “De grond daarvan – zo zou ik betogen – is de trouw van God. Hij zorgt ervoor! Al kun je ook zeggen “Door de eeuwen heen blijven mensen onverbeterlijk religieus en anti-rationeel”. Maar goed, ik houd het op het eerste!
En wat ons verbindt is het geloof in God de Vader, die de wereld gemaakt heeft; in Jezus Christus de Zoon van God die mens werd om ook mij te redden; en in God de Heilige Geest, die alles nieuw maakt (Gewone Catechismus v&a18). 

Ik had bedacht de presentatie “Geloven doe je in de kerk” te noemen, omdat je dan uit kunt leggen wat er in de kerk geloofd wordt. Ik kreeg van een Brulboei dan ook een reprimande: “Geloven doe je niet alleen in de kerk!”. Amen!

Binnen in ’t Heem was gelegenheid om koffie en thee te drinken en een praatje te maken. De medewerkers daar hadden de hele avond hun handen vol, wat een goed teken is.

Om 19.00 uur startte het eerste blok van De Brulboeien, om 19.45 een tweede en om 20.30 een derde. De mannen kregen er steeds meer zin in! De kerk liep bij elk blok ook steeds voller. Tijdens het derde blok besloten de heren twee liederen uit een eerder blok nogmaals te zingen. Zoals zij genoten, genoot ik.
Allerlei “klassiekers” kwamen voorbij, inclusief “Midden in de winternacht” met de zin “Ondanks winter sneeuw en ijs, bloeien alle bomen.” Op zo’n moment is het helemaal niet interessant dat Jezus niet op 25 december is geboren, niet in de winter en dat die herdertjes niet halfbevroren rondom een vuurtje zaten. Je ziet mannen, waarvan sommigen de kerk al jaren niet meer van binnen gezien hebben, vol overgave kerstliederen zingen.

En je ziet mensen mee murmelen, meezingen. Liederen die ze als kind leerden, maar eigenlijk nooit meer zingen…

Na het “Ere zij God” zongen de mannen als toegift nog een keer “Komt allen tezamen”, waarvan de slotwoorden zijn “Kom laten wij aanbidden, die Koning”. En ik dacht: “Daar kan toch geen preek tegenop…”