Omdat ik per 3 maart 2019 zou worden bevestigd als predikant in Hervormd Vreeswijk, bezocht ik in december 2018 het Cross Culture Christmas-feest. Eigenlijk had ik niet echt een idee wat ik aan zou treffen, maar het leek me goed om te gaan en daar mijn gezicht te laten zien. In de profielschets stond immers dat van mij verwacht werd het werk van Cross Culture Nieuwegein (CCN) te ondersteunen. Die eerste avond keek ik mijn ogen uit. Ik was wel een aantal keren voorgegaan in de ICU-gemeente in Gouda, maar hier waren veel meer nationaliteiten aanwezig. Sterker, alle werelddelen waren vertegenwoordigd. Ik zag mensen uit Afrika, Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Azië en Europa. Naast lekker eten, werd er muziek gemaakt, samen gezongen en werd het Kerstevangelie op begrijpelijke wijze verhaald. Kortom: een feest!
Inmiddels zijn we ruim een jaar verder. Met regelmaat ga ik er op zondag voor in een dienst, die veelal voorafgegaan wordt door een gezamenlijke maaltijd. Maar het meest merk ik van CCN door de bliepjes op mijn telefoon. Pionier, pastor Theo Vreugdenhil heeft namelijk WhatsApp groepen aangemaakt met de titels: ‘Cross Culture Family’ en ‘Cross Culture News’. De laatste groep zorgt niet voor heel veel bliepjes, omdat daarin alleen het officiële nieuws wordt gemeld, maar ‘Cross Culture Family’… Dagelijks stromen de berichten binnen. Vaak wordt daarin gevraagd om gebed. Omdat een kind een toets moet maken. Omdat een vriend ziek is. Omdat iemand een reis gaat maken. Maar het kan ook zijn dat iemand “gewoon” een lied wil delen, of een filmpje, of een krantenbericht. Alles wordt met elkaar gedeeld. Het gaf me te denken. Cross Culture is naast gemeente, vooral ook gemeenschap, waarbij mensen zaken en zorgen met elkaar delen. De gemeente is echt onderdeel van het dagelijks leven. Het deed me beseffen dat de kerk veel meer is dan een plek waar je één keer per week (of twee weken) heen gaat, om verder je eigen leven te leiden.
In de gemeenschap is er oog voor elkaar, voor elk-ander. Niet snel zal ik vergeten dat er een oproep werd gedaan voor een slaapplek voor een gezin dat net in Nederland gearriveerd was. Binnen zes uur was het gezin onder dak. Mensen zetten blijkbaar makkelijk hun huis open voor totaal vreemden, gewoon omdat je gastvrij dient te zijn. Omdat Jezus oproept om gastvrij te zijn (o.a. Mat. 25:35). Het deed me ook denken aan 1 Petrus 4:9 “Wees gastvrij voor elkaar, zonder morren.”. De Statenvertaling had daar “Zijt herbergzaam jegens elkander, zonder murmureren”, wat ik zo’n leuk woord vond, omdat je de mopperende gelovigen in Klein-Azië voor je zag. Maar goed. Zo’n tekst blijkt plots heel concreet te zijn.
Gastvrijheid is trouwens wat ik ook ondervond bij een Syriër die na jaren nog steeds in de opvang zit. Levend in een kleine kamer luisterde ik naar zijn verhaal. Dorp, familie uitgemoord, gevlucht en opgevangen en ongevraagd naar Nederland en Nieuwegein gebracht. Voor het eerst sprak ik een asielzoeker, terwijl ik toch al jaren meeloop in kerkelijk Nederland. Voor het eerst besefte ik: “Er valt meer te doen dan te zeggen ‘Wees blij dat je een veilige plek hebt. Niet zeuren’.” Zit je daar in een kleine kamer. Werken mag je niet. Onenigheid met andere soorten asielzoekers met een andere geloofsachtergrond. Eigenlijk een drama. Dezelfde gedachte had ik toen weer andere Syriërs mij vertelden zich geïsoleerd te voelen in het boerendorp waarheen ze verplaatst waren. Ze mogen in Nederland blijven, dat dan weer wel, maar wat doe je zonder werk de hele dag? Tijdens de groepsvakantie lieten zij mij filmpjes zien van het Paasfeest in Syrië. Van dorpen die door IS uitgemoord waren. En weer vroeg ik me af: “Waarom sprak ik die mensen eerder nooit?”
Zomers is er dus een groepsvakantie. Weer zo’n aha-erlebnis moment. Waar ik loop te miepen dat er sinds ik (parttime) predikant ben veel minder geld per maand binnen komt, zijn er dus heel wat mensen die het veel minder hebben dan ik. Een vakantie of een stedentrip zit er voor hen niet in, terwijl ik nog steeds zomers naar Frankrijk af kan reizen. Daarom wordt er jaarlijks een groepsvakantie georganiseerd. Dit jaar gingen zo’n 70 mensen mee en genoten we van de omgeving van Valkenburg. Ondertussen wordt de groepsband verstevigd en via Bijbelstudies en groepsbesprekingen het geloof verdiept.
Op de site van Cross Culture is te lezen dat CCN uit de nood is geboren. Mijn voorganger, Dirk de Bree zegt daar: “We ontmoetten in Nieuwegein veel migranten, vaak met een christelijke achtergrond, die nergens een ‘geestelijk thuis’ vonden. Het publiek in Cross Culture is enorm divers: de ene bezoeker komt uit de Syrisch-Orthodoxe traditie, een ander uit een Angolese Pinksterkerk – om maar even een paar uitersten te noemen. Iedereen mag zijn eigenheid bewaren. En toch zijn we ook samen één. Het is echt een prachtige plek, veelkleurig, warm en open, een thuis voor mensen uit alle culturen!”
Ondertussen zit het eerste jaar in Nieuwegein er bijna op. Het afgelopen jaar heeft Cross Culture mij bij het werk steeds een spiegel voorgehouden. Omdat de gemeenschap geen traditie heeft, wordt over alles nagedacht: hoe en wanneer dopen we, hoe vieren we het Avondmaal, enzovoorts. Dat betekent ook dat er soms andere keuzes gemaakt kunnen worden dan in een kerk die bewust wil staan en onbewust staat in de hervormd, gereformeerde traditie (zij het met een “evangelisch vleugje”). Een traditie die tegelijkertijd het sola en tota Scriptura belijdt (alleen de Schrift, heel de Schrift). Maar wat De Dorpskerk niet of slecht lukt, het binden van mensen met een migratie achtergrond, lukt in Cross Culture wel. Daar zie je – om met de Gewone Catechismus te spreken – een bonte verzameling gelovigen bij-Eén. En dat lijkt me iets om dankbaar voor te zijn en te koesteren.
Zie ook:
https://cross-culture-nieuwegein.nl
https://www.izb.nl/projecten/cross-culture-nieuwegein/
Vreeswijk, Kerkgeschiedenis en andere zaken 