Jezus alleen en helemaal!

Preek gehouden op zondagavond 29 september 2024 in de avonddienst in Vreeswijk. Gelezen is (naast Nicea en HC v&a 1) Genesis 39: 18-23 en Romeinen 8:18-39.

Gemeente van onze Heere Jezus Christus,

Meer dan een jaar heb ik na kunnen denken waarover ik vanavond zou preken. 

Aanvankelijk dacht ik ‘Ik doe het nog een keer over Zondag 1^[i] of Zondag 10’^[ii].

Avonddiensten zijn in mijn optiek namelijk leerdiensten. 
In een avonddienst komt een van de gereformeerde belijdenisgeschriften op tafel.

Ik weet wel: daar komen hier weinig mensen op af.
Maar misschien komt dat wel omdat sommigen denken dat ze alles al weten.

Leerdiensten zijn – nou ja, vind ik – belangrijk, omdat het geloof meer is dan gevoel alleen. 
Geloven is meer dan een fijn gevoel.

Je dient God ook niet alleen met je gevoel, maar ook met je verstand.

Of beter: Liefhebben doe je niet alleen met je gevoel, maar met je hart, met je ziel, met al je kracht en met heel je verstand.

Zondag 1 en 10 dus. 
Maar – ik zei het al – over Zondag 1 en 10 preekte ik al eerder.
Dat bent u vast niet vergeten.

Meer dan een jaar heb ik na kunnen denken waarover ik vanavond zou preken. 

Naast de Heidelbergse Catechismus dacht ik aan de Doop. 
Preciezer aan het klassieke Doopformulier.

Dominee Woelderink schreef er ooit een mooi boek over: Het Doopsformulier.^[iii]
Als vervolg hierop schreef hij De gevaren van de doperse geestesstroming.^[iv]

Ik weet niet of hij bij het schrijven van beide boeken ook aan Vreeswijk heeft gedacht.^[v] Het zou zo maar kunnen^[vi].

Dat klassieke doopformulier zelf is ongekend prachtig. Tenminste, dat vind ik. 

Ik ken voldoende dominees die een korter, moderner, eigentijdser formulier verkiezen. 
Het klassieke formulier is ‘Te lang, te wollig’

Of ze zeggen
‘Als ik dat oude formulier lees, dan duurt de dienst zo lang. Dan zitten de mensen zo lang in de kerk’.

Ik antwoord dan meestal maar met ‘Ja erg hè?’

Goed, het klassieke formulier. 

Dat formulier zegt: ‘Want als wij gedoopt worden in den Naam van de Vader, zo betuigt en verzegelt ons God de Vader,
dat Hij met ons een eeuwig verbond der genade opricht,
ons tot Zijn kinderen en erfgenamen aanneemt,
en ons daarom van alle goed verzorgen wil, en alle kwaad van ons weren, of ten onzen beste keren wil’.^[vii]

Hoort u het?

Toen je nog niks kon, ja huilen en luiers vies maken. Ja toen al zei God: ‘Met jou sluit Ik een eeuwig verbond. Ik neem je aan tot mijn kind en erfgenaam’.

‘Ik zal je van alle goeds verzorgen, zodat je niets te kort komt. Het kwade zal Ik weren. En als het dan toch komt maak Ik er iets moois of goeds van’.

Ook bij jouw doop is dat gezegd.

Van de Zoon wordt dan gezegd (beloofd) dat Hij ons wast in Zijn bloed en ons inlijft Zijn dood en opstanding, zodat dat wij van zonden bevrijd en rechtvaardig voor God gerekend worden. 

En van de Geest wordt gezegd (beloofd) dat Hij in je wonen zal en jou als ledemaat van Christus heiligen zal. Jou toe-eigenend wat je in Christus hebt, namelijk de afwassing van je zonden en de dagelijkse vernieuwing van je leven. Totdat… 

Totdat je uiteindelijk met alle uitverkorenen het eeuwige leven onbevlekt – dus helemaal schoon – in zult gaan.

Mooi he?

Ik dacht: Wij zingen en bidden ‘Maak mij rein voor U’. En tegelijkertijd zijn we het al in Christus.

We zijn het en zullen helemaal perfect zijn als we bij Hem zijn.
Hier is het ten dele, straks volmaakt. 

Mooi. Als ik het oude, klassieke formulier zo voorlees, lijkt het wel een ketterij.

Dat is het ook volgens allen die de kinderdoop verwerpen.
Dat was al zo ten tijde van de Reformatie.
Al kijken ze er heel vroom en ernstig bij.

‘Zo makkelijk zal het niet gaan’. ‘Je moet eerst…’. 

Ik zei al: Ze kijken er vroom en ernstig bij. En verbeten. 
Uiteindelijk stichten ze een eigen kerkje of clubje. 
Ja zo gaat dat. 

Onthouden: Stefanus wordt niet gestenigd door goddeloze mensen maar door vrome, godsdienstige mensen. 

Ook daarover preekte ik eerder.^{[viii] en [ix]}

Ten aanzien van de kinderdoop moet je maar onthouden dat God altijd de eerste is.

Je gelooft wat God belooft. Beloven, geloven.

God is altijd de eerste.^{[x] en [xi] en [xii]}

Of zoals we net zongen: 

God heeft het eerste woord.
Voor wij ter wereld kwamen,
riep Hij ons reeds bij name…

God heeft ook het laatste woord.

Ook over uw en mijn leven.

Wij oordelen vaak over mensen… Vinden iets.

Maar uiteindelijk worden wij allemaal zelf geoordeeld.

Hoofd voor hoofd, stuk voor stuk…

Voor de rechterstoel van Christus. 

Ook jij.
Ook ik.

Meer dan een jaar heb ik na kunnen denken waarover ik vanavond zou preken. 

Toen dacht ik aan Jozef.

Over hem is ook een oordeel uitgesproken.

We lazen een kort fragment uit de Jozef geschiedenis.^[xiii]

Je weet waarom Jozef in de gevangenis zit.

Beschuldigd van aanranding en verkrachting.

Wij weten dat hij het niet gedaan heeft.

Maar als medegevangenen zeggen: ‘Hé buitenlander, waarom zit je hier?’ 

Wat moet hij dan zeggen?

‘Ik ben onschuldig’. ‘Ik zit hier onschuldig’. ‘Ik heb niets fout gedaan’.

‘Ja ja’ denken dan die medegevangenen. ‘Waar rook is, is vuur’.
‘Die buitenlanders, niet te vertrouwen’.

Goed, Jozef.
Ik dacht dus aan Jozef, omdat je nergens van hem leest, niet in de put – hij heeft letterlijk in de put gezeten – ook niet in de gevangenis – dat hij moppert of vloekt of zo. 

Nee.

Opmerkelijk, want er wordt veel gevloekt als het tegenzit. En het zal voor Jozef ook allemaal geen pretje geweest zijn, denk ik zo.

Dus ik vroeg me af: ‘Hoe komt dat?’.

Waarom blijft Jozef positief en doet hij gewoon wat hij moet doen, zelfs zo dat hij opvalt?

Vinden we het antwoord niet in vers 21?

‘Maar de HEERE was met Jozef…’

Daar heb je toch het hele geheim.

Dat de HEERE is zoals Hij heet: ‘Ik ben erbij’.

Het is toch ook daarom dat Paulus met een kapotte rug kan zingen in een gevangenis. 

Ook daar preekte ik trouwens over.^[xiv]

Ach ja, die preken van mij.

Ik zat daar een beetje over in, het afgelopen jaar, maar ik heb volgens mij alles gezegd wat gezegd moet worden: Jezus alleen en helemaal!

Of zoals ze dat vroeger zeiden: Hij is een volkomen Zaligmaker.
Geen ‘halve’, van ‘God doet dit en jij moet’. 

Ook niet voorwaardelijk.
‘Pas als jij dit of dat, dan zal God misschien…’.

‘Ja, maar de Wet? Je moet…’.

Bij wie van God houdt wordt de Wet in het hart geschreven.
Je wordt een ander mens. 
Een liefhebber. Een liefhebber van God en elk-ander.

Voor lief-hebbers van God is Vaders wil wet.

De preek over Paulus in de gevangenis eindigde ik met te zeggen (ik citeer:)

“Zingen en bidden, ook in de nacht”.
Lukt het?
Want het kan ook in ons leven, heel donker zijn.
Ziekten, opnames…

Problemen met je kinderen…

Nooit vergeten.
Hoe de zaken ook lopen in het leven.
Jezus is Heer!
Zijn Koninkrijk komt!”

Zondag 1 en 10, de Doop. 
Jozef in de gevangenis, Paulus in de gevangenis.

Boven mijn laatste preek hier schreef ik ‘Het beste komt nog’. ^{[xv] en [xvi]}
We vierden samen het Avondmaal.

Het eerste wat er daarna gebeurde was niet het beste, maar een herseninfarct. 
Voordat het beste komt, kunnen blijkbaar ook slechte dingen komen.

Als ik één ding mag zeggen, als één ding me het afgelopen jaar duidelijk is geworden dan is het dit:

Mijn redding, mijn zaligheid is niet een zaak van mijn vroomheid.

Mijn redding, mijn zaligheid is niet een zaak van samenwerking – God wat, ik wat.

Mijn redding, mijn zaligheid is het volkomen werk van Hem.

Niet van wat ik doe.
Niet van wat ik moet.
Maar van wat God doet!

Meer dan een jaar heb ik na kunnen denken waarover ik vanavond zou preken. 

Zondag 1 en 10, de Doop.
Jozef in de gevangenis, Paulus in de gevangenis.
Het beste komt nog.

Tuurlijk vraag je je af: ‘Wat hebben die preken uitgewerkt?
Wat hebben al die avonden over de Gewone Catechismus en de toekomstverwachting uitgewerkt?’

En toen realiseerde ik me: niet klagen of mopperen, het moet vanavond over Jezus gaan.

Zijn volbrachte werk.

Niet over wat een mens moet.
Maar over wat Hij doet.

Wat Hij gedaan heeft en doen zal.

Daarom dat tweede tekstgedeelte dat we lazen: Romeinen 8:18-39.

Daarom begonnen we de dienst met de lofzang van vers 38 en 39:

Want ik ben ervan overtuigd dat noch dood, noch leven, noch engelen, noch overheden, noch krachten, noch tegenwoordige, noch toekomstige dingen,
noch hoogte, noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde van God in Christus Jezus, onze Heere.

Wij zijn veilig in Zijn doorboorde handen.

De vraag van vers 31 en 32:
Als God voor ons is, wie zal tegen ons zijn?

Hoe zal Hij, Die zelfs Zijn eigen Zoon niet gespaard maar voor ons allen overgegeven heeft, ons ook met Hem niet alle dingen schenken?

Die woorden gaan ook over jouw leven!

Hij zal jou – alle dingen schenken – omdat Jezus de dood in ging.
In jouw plaats.

Hij voor jou!

Ik voor u daar gij anders de eeuwige dood had moeten sterven.

Telkens als we hier het brood breken en de wijn zien vloeien, denken we toch niet aan onze eigen vrome prestaties?

Nee ‘Sursum corda’, het hart omhoog!

Naar de hemel.
Naar Hem Die in de hemel is.

Die Zijn leven gaf, opdat jij zou leven!

Jij zult!  Leven! 
‘Jij zult leven’, zegt Jezus, ‘omdat Ik leef’.^[xvii]

Hij bracht ons vanavond hier.

Om te horen

Wat?

Wat jij allemaal moet doen?

Wat wij allemaal doen moeten?

Nee, wat Hij doet!
Hij redt en Hij houdt vast!

Ons houvast: Hij houdt vast!
Mijn houvast: Hij houdt vast!

Ik dacht: ‘Vertel ze maar dat het echt waar is’.
‘Hij leeft! Hij houdt jouw leven in Zijn Hand’.

In deze wereld, deze gebroken wereld, is er een houvast, Iemand die vasthoudt.

Met lichaam en ziel, in leven en in sterven, ben ik niet van mezelf. 
Ik ben nooit alleen op de wereld, al kan ik me nog zo eenzaam, zo ontzettend alleen voelen.

Ik ben gekocht en betaald.

Ik ben van mijn trouwe Zaligmaker Jezus Christus.

Hij heeft mij gekocht.
Hij bewaart mij.

Hij verzekert mij van het eeuwige leven.

Hij maakt mij van harte gewillig en bereid om voortaan Hem toegewijd te leven.

‘Eer zij de heerlijkheid Gods: 
Vader, Zoon en heilige Geest.

Zo was het in den beginne,
zo zij het thans en voor immer;
tot in de eeuwen der eeuwen. Amen’.^[xviii]

Amen

---

^[i] Zie https://glismeijer.com/2019/10/28/zondag-1/, d.d. 2024-09-29.

^[ii] Zie https://glismeijer.com/2021/10/12/gods-vaderhand/, d.d. 2024-09-29.

^[iii] Nog te koop via o.a. https://www.bol.com/nl/nl/p/doopsformulier/1001004005106931/, d.d. 2024-09-29.

^[iv] Ook nog te koop via https://www.bol.com/nl/nl/p/de-gevaren-van-de-doperse-geestesstroming/9200000048515671/ en https://www.boekenstek.nl/a-40369243/boeken-theologie/woelderink-ds-j-g-de-gevaren-der-doopersche-geestesstroming/,  d.d. 2024-09-29.

^[v] “Ik heb nooit een gemeente gediend, waarin ik niet met deze geest uit de afgrond geworsteld heb”.

^[vi] Woelderink was een omstreden theoloog. In een artikel in het RD (zie: https://www.rd.nl/artikel/529550-troost-in-verbond-na-verdrinking-drie-kinderen)  bondig geformuleerd: ‘In zijn lezing over ”verbond en geloofservaring” schrijft dr. Wilschut, die in 2000 promoveerde op Woelderink, hoe zich in Ouderkerk een heftige botsing voordeed tussen Woelderink en de godsdienstonderwijzer A. de Redelijkheid. Deze laatste vond Woelderink te weinig bevindelijk en hij riep te veel op tot geloof.

Woelderink greep in zijn strijd tegen bevindelijke groeperingen terug op het onderwijs van de Reformatie, het houvast van de belovende God. De predikant fulmineerde tegen een zijns inziens ontaarde verkiezingsleer („Ik moet eerst weten of ik uit­verkoren ben voordat ik de belofte mag toe-eigenen”), maar later ging hij volgens dr. Wilschut ten onrechte vragen stellen bij de Dordtse Leerregels. 

Om het verbond te ‘redden’, ging Woelderink „rommelen” met de verkiezingsleer, aldus dr. Wilschut. „Ik denk weleens: Woelderink is onbewust in zijn eigen zwaard gevallen. Altijd protesteerde hij tegen scholastieke denkconstructies – en terecht. Uiteindelijk wilde ook hij een kloppend verhaal kunnen vertellen. Ten koste van het levende spreken van de Schrift.”

De zekerheid ligt echter buiten de mens, in Jezus Christus, in het Woord van God, aldus dr. Wilschut’.

Zie ook: https://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/blnp/#source=3&page=407&accessor=accessor_index&view=pdfPane  en https://www.dodenakkers.nl/grafmonumenten/krimpenerwaard-een-tragisch-busongeluk-in-oorlogstijd.html, d.d. 2024-09-29.

^[vii] Zie ook https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/Kerkblaadje_19880826_138_ART_S001_CID001, d.d. 2024-09-29.

^[viii] Zie https://glismeijer.com/2022/07/04/een-diaken/, d.d. 2024-09-29.

^[ix] Zie https://glismeijer.com/2020/07/06/hoed-de-kudde-van-god/, d.d. 2024-09-29.

^[x] Zie https://glismeijer.com/2021/02/15/ik-ben-ik-heb-ik-zal/, d.d. 2024-09-29.

^[xi] Zie https://glismeijer.com/2021/12/13/onder-zijn-vleugels/, d.d. 2024-09-29.

^[xii] Zie https://www.hervormdvreeswijk.nl/uploads/klant625/files/2021_02_14_preek_jesaja_45_46.pdf, d.d. 2024-09-29.

^[xiii] Voor de hele geschiedenis, zie Genesis 37 en 39-50, d.d. 2024-09-29.

^[xiv] Zie https://glismeijer.com/2021/09/09/het-evangelie-in-europa/, d.d. 2024-09-29.

^[xv] Zie https://glismeijer.com/2023/12/30/het-beste-komt-nog/, d.d. 2024-09-29.

^[xvi] Zie https://glismeijer.com/2024/01/21/het-beste-komt-nog-2/, d.d. 2024-09-29.

^[xvii] Zie Johannes 14:19 waar Jezus zegt ¹⁹Nog een korte tijd en de wereld zal Mij niet meer zien, maar u zult Mij zien, want Ik leef en u zult leven.

^[xviii] Zie https://glismeijer.com/2024/07/07/een-psalm/, d.d. 2024-09-29.